Telemann - Orpheus
- Kategoria: Klasyka
Dorothee Mields, Markus Volpert, Ulrike Hofbauer L’Orfeo Barockorchester/Michi Gaigg
Deutsche Harmonia Mundi 2011
Dystrybucja: Sony Music Polska
Interpretacja: 
Realizacja:
Najsłynniejsze opery oparte na micie Orfeusza zawdzięczamy Monteverdiemu (1607) i Gluckowi (1762). Album wydany przez Deutsche Harmonia Mundi ma szansę spopularyzować inne, bardzo ciekawe (i pod względem muzycznym, i dramaturgicznym) ujęcie antycznej opowieści – operę „Orpheus” Georga Philippa Telemanna (1736).
Anonimowe libretto, nad którym prawdopodobnie pracował sam kompozytor, w przeważającej części zostało sporządzone w języku niemieckim. Zawiera jednak również arie i pieśni chóru po włosku i po francusku. Cechą wyróżniającą dzieło Telemanna jest spojrzenie na smutną historię greckiego poety z punktu widzenia Orazji – królowej Tracji, zakochanej w Orfeuszu i czyhającej na życie jego ukochanej, a po odrzuceniu przez Orfeusza także na jego życie.
Kluczową partię Orazji wykonuje Dorothee Mields. To perfekcjonistka, prezentująca interpretację wycyzelowaną w najdrobniejszych szczegółach wokalnych i aktorskich. Obdarzona jasnym, giętkim sopranem i długim oddechem, śpiewa z precyzją, kunsztownie kształtując frazę i nasycając ją emocjami. Ulrike Hofbauer jako Eurydyka proponuje interpretację bardziej wyciszoną, pełną melancholii. Orfeusz musi poradzić sobie z namiętnością dwóch kobiet – w tej roli mocny, energiczny baryton Markus Volpert.
Pięknie brzmią chóry (chórki) złożone z solistów, a kameralna L’Orfeo Barockorchester gra wyśmienicie technicznie, co zostało podkreślone świetną realizacją nagrania.
Autor: Andrzej Milewski
Źródło: HFiM 09/2011
Kwartet smyczkowy DAFÔ
Arkadiusz Adamski (klarnet)
Dux 2010
Interpretacja:
Realizacja:
„[...] określić (go) można jako kolację dla czworga, intymne spotkanie czworga przyjaciół, z których każdy ma coś do powiedzenia, ale znają się na tyle dobrze, że żaden nie musi dopowiadać nic do końca” – pisze Krzysztof Penderecki o swoim „Kwartecie na klarnet i trio smyczkowe” z 1993 roku.
Spośród pięciu kompozycji na czworo wykonawców, wydanych na albumie Duxu, ta najbardziej przypomina klasykę kwartetowej kameralistyki. Mamy tu czteroczęściową budowę, zróżnicowane tempa i nastroje, piękne wyraziste tematy. Jest też, zgodnie z wyjaśnieniem Pendereckiego, duch patronujący kwartetom w dobrych czasach muzykowania w mieszczańskich domach Europy. Pozostałe nagrania należy odczytać raczej jako pamiętnik autora, a partie poszczególnych instrumentów – jako wewnętrzne głosy rozmawiające ze sobą; jako dźwiękowy notes sfery myśli i wspomnień. O takim traktowaniu twórczości kameralnej świadczą chociażby tytuły nadane przez kompozytora: „Przerwana myśl” („Der unterbrochene Gedanke” na kwartet smyczkowy, 1988) i „Kartki z nienapisanego dziennika” (kwartet smyczkowy nr 3 „Blätter eines nicht geschriebenen Tagebuches”, 2008). To muzyka dialogu, piętrzenia i rozładowywania konfliktu, zagęszczania brzmień i brutalnie urywanych kantylen; przygoda dla słuchaczy i wyzwanie dla wykonawców-eksploratorów, takich jak kwartet smyczkowy DAFÔ i klarnecista Arkadiusz Adamski – wszyscy w wyśmienitej formie, grający z pasją i wrażliwością. Słuchanie warto zacząć od ostatniego utworu.
Autor: Hanna i Andrzej Milewscy
Źródło: HFiM 09/2011
Hanna Kulenty - Music 4
- Kategoria: Klasyka
Gośka Isphording (klawesyn)
Bartosz Koziak (wiolonczela)
NMF Wrocław Chamber Orchesta Leopoldinum/ Ernst Kovacic
Dux 2011
Interpretacja:
Realizacja: 
„Music 4” – może oznaczać „4 utwory muzyczne” albo: „Muzyka dla”. Dla kogo/ czego? Przyjmijmy, że dla dopełnienia.
Hanna Kulenty pisze tak, że pobudza (czy wręcz podrażnia) wyobraźnię i ciągnie słuchacza za język. Chce się o tej muzyce dalej rozmawiać, dookreślać wątki, wyliczać ciekawostki brzmieniowe czy rytmiczne, słowem: jeśli ktoś chce o tej płycie komuś opowiedzieć, będzie mówił znacznie dłużej niż trwa jej odtworzenie.
Ponadgodzinny program to kompozycje Kulenty z lat 1987-2010, a więc przekrój właściwie jej całej dojrzałej twórczości na orkiestrę kameralną. Najstarszy utwór, „Breathe” (1987), jest swoistym hymnem sławiącym nieznośną lekkość bytu; sonorystyczny korpus to niepokojąco się napręża, to znów swobodnie rozpełza, jak, nomen omen, układ oddychania. „Sinequan Forte B”(1994) to muzyczny opis psychicznych mąk podmiotu lirycznego, którym kres położyć może tytułowy lek.
Natrętne, pulsujące ostinata smyczków, niemiłe szumy i „świergolenia” na wielu planach akustycznych, metaliczne, „piłujące” solówki wiolonczeli amplifikowanej (znakomity Bartosz Koziak) – ten klimat wciąga jak hiszpańskie horrory. I jeszcze perła w koronie – koncert klawesynowy „GG Concerto” (2009), w którym morderczo ruchliwa partia klawesynu jest w istocie czymś w rodzaju suity tańców, a solistka, wspaniała Gośka Isphording, brawurowo nadąża za pląsawicą partytury.
Zachęcam: sprawdź sam, słuchaczu, czy to „Music 4” You.
Autor: Hanna Milewska
Źródło: HFiM 10/2011
Kupiński Guitar Duo - Spanish Music
- Kategoria: Klasyka
QBK 2011
Dystrybucja: QBK
Interpretacja:
Realizacja: 
Isaac Albéniz, Enrique Granados i Manuel de Falla – trzej kompozytorzy żyjący na przełomie XIX i XX wieku – są wizytówką muzyki hiszpańskiej, a ich twórczość to przykład wspaniałego przetworzenia folkloru w idiom narodowy w muzyce poważnej. Jako że wszyscy trzej, paradoksalnie, nie wykazywali zainteresowania najpopularniejszym instrumentem na Półwyspie Iberyjskim, czyli gitarą, znalazło się wielu chętnych do sporządzania gitarowych transkrypcji ich dzieł.
Na płycie „Spanish Music” duetu Kupiński Guitar Duo, czyli tandemu Ewa Jabłczyńska/Dawid Kupiński, znalazły się aranżacje na dwie gitary. Krótkie, szarpane brzmienie (wynik charakterystycznej faktury gitarowej, opartej na małych wartościach rytmicznych) zostało poniekąd uprzestrzennione. Kupiński i Jabłczyńska używają strun o jasnym, lekko metalicznym dźwięku, toteż otrzymujemy dość klarowny (chociaż realizacja nagrania jest nierówna) układ planów akustycznych. To uzasadniony i trudny do osiągnięcia efekt, zważywszy brawurowe tempa – począwszy od otwierającej recital słynnej kompozycji Albéniza „Asturias”. Opracowania, zwłaszcza dokonana przez Kupińskiego transkrypcja suity „Valses Poéticos” Granadosa, są pełne inwencji, atrakcyjne dla słuchacza, a interpretacja polskiego duetu – błyskotliwa, energetyzująca, tętniąca zmiennymi nastrojami. Jabłczyńska i Kupiński to perfekcjoniści, dbający o detale dynamiki i artykulacji („Danza ritual del fuego” de Falli).
Szkoda, że płyta trwa tak krótko. Tylko 42 minuty.
Autor: Hanna i Andrzej Milewscy
Źródło: HFiM 10/2011
Nino Machaidze - Romantic Arias
- Kategoria: Klasyka
Orchestra e Coro del Teatro Comunale di Bologna
Paolo Vero
Sony 2011
Dystrybucja: Sony Music Poland
Interpretacja:
Realizacja:
Nino Machaidze miała 24 lata, kiedy zadebiutowała w La Scali jako tytułowa bohaterka „Córki pułku” Donizettiego (2007). Rok później zastąpiła ciężarną Annę Nietriebko w „Romeo i Julii” Gounoda na festiwalu w Salzburgu. Machina błyskotliwej kariery ruszyła. Pochodząca z Gruzji śpiewaczka o szlachetnej urodzie kaukaskiej księżniczki występuje na najważniejszych scenach operowych świata, włączając w to Met i Covent Garden. Na pierwszą solową płytę wybrała dziewięć arii mistrzów XIX-wiecznej opery włoskiej (Rossini, Bellini, Donizetti) i francuskiej (Gounod, Massenet). To popisowe partie, najeżone pułapkami technicznymi, wymagające i lirycznej wrażliwości, i koloraturowej lekkości, i odpowiednich środków ekspresji.
W starciu z tak trudnym materiałem Machaidze wypada bardzo dobrze, a momentami wręcz świetnie. Ma mnóstwo atutów. Przede wszystkim – barwę głosu – bogatą, dość ciemną, lecz nie ciężką; ciepłą i plastyczną, posłuszną koncepcji aktorskiej. Dalej – perfekcję w cieniowaniu dynamiki (co za piana!) i długi oddech umożliwiający giętkie kształtowanie frazy. Następnie – łatwość operowania górą skali i nienaganną intonację, o dykcji nie wspominając. Mogłaby popracować jeszcze nad emisją najwyższych dźwięków (czasem branych siłowo) i nad kontrolą wibrata.
Najpiękniej, wzruszająco, brawurowo i logicznie, interpretuje Machaidze scenę z „Lunatyczki” Belliniego. Warto śledzić rozwój tej młodej i wielce utalentowanej śpiewaczki.
Autor: Hanna i Andrzej Milewscy
Źródło: HFiM 10/2011
ECM 2011
Dystrybucja: Universal
Interpretacja:
Realizacja:
Lysoen – Wyspa Światła – to nazwa miejsca, w którym Ole Bull w 1873 roku zbudował swój niezwykły letni dom. To był jego mały raj na ziemi i tam spędził ostatnie lata życia. Przekształcił sporej wielkości działkę w baśniowe królestwo z kilometrami romantycznie wijących się ścieżek, ukrytymi wśród zarośli sadzawkami, egzotycznymi drzewami i krzewami posadzonymi wśród sosnowego lasu. W tym domu co roku odbywają się koncerty Bergen International Festival i także tu dwaj norwescy artyści postanowili oddać hołd swemu wielkiemu rodakowi, nagrywając płytę dla ECM-u.
Bull był niezwykle oddany ojczyźnie i w jego twórczości elementy ludowych melodii pojawiają się często. Repertuar wybrany na płytę podkreśla to patriotyczne zaangażowanie, eksponując także melancholijną duszę słynnego skrzypka. Słuchając tej muzyki, trudno nie wpaść w nastrój nostalgii, a czasem nawet smutku. I w tym momencie jej idea przestaje się podobać. Hołd Bullowi to przecież również pokazanie jego wirtuozerii, talentu improwizatorskiego i zmysłu aranżera. Nimi utorował sobie drogę na najsłynniejsze sceny świata. Tymczasem na krążku ECM-u tych cech nie znajdziemy. Są tylko surowy klimat północnej Europy, przejrzystość norweskich fiordów i czystość ośnieżonych lasów, wyrażone dźwiękami. I nawet jeśli brzmienie skrzypiec jest miękkie, soczyste i ciepłe, a fortepian (lub czasem harmonium) dopełnia całość wprost doskonale, to ten pomnik wydaje się niepełny i zbyt czarno-biały. Jeśli jednak ktoś szuka zadumy w audiofilskim wydaniu, ta płyta powinna mu się spodobać.
Autor: Maciej Łukasz Gołębiowski
Źródło: HFiM 10/2011
