HFM

Niedawno pożegnaliśmy lidera grupy The Cars. Śmierć Rica Ocaska wywołała prawdziwy szturm na nagrania amerykańskiej grupy.

Wszechstronny artysta
Ocasek był nie tylko muzykiem. Z powodzeniem rysował i tworzył foto-kolaże. Słynna była wystawa jego prac, zorganizowana w 2009 roku w Ohio. Zajmował się również produkcją nagrań, zarówno The Cars, jak i innych wykonawców. Do tego był partnerem, a od 1989 roku – mężem czesko-amerykańskiej supermodelki Pauliny Porizkovej. W latach 1984-85 jej zdjęcia w strojach kąpielowych zdobiły okładki magazynu „Sports Illustrated”. Na początku lat 90. XX wieku magazyn „People” zaliczył ją do 50 najpiękniejszych ludzi świata. Mimo że 9 kwietnia 2019 Porizkova skończyła 54 lata, kilka miesięcy wcześniej ponownie wzięła udział w kąpielowej sesji dla „Sports Illustrated”. Ocaskowi wpadła w oko, kiedy w wieku 19 lat zagrała w teledysku do skomponowanej przez niego piosenki „Drive”, zaśpiewanej przez basistę The Cars, Benjamina Orra (prawdziwe nazwisko Orzechowski; zmarł w 2000 roku). Porizkovej bardziej do gustu przypadł Ocasek, który w teledysku grał skłóconego z nią partnera. Później oboje potajemnie romansowali (muzyk był wtedy żonaty). Małżeństwo z Porizkową było trzecim ślubnym związkiem lidera The Cars.

Wprawdzie niedawno rozstali się na ponad rok, jednak kiedy choroba męża się nasiliła, Porizkova wróciła i opiekowała się nim w szpitalu i kiedy odpoczywał w domu po operacji.
„Związek z rodziną jest bardzo ważny – opowiadał Ocasek. – Młodzi wykonawcy ochoczo wyruszają w długie trasy, bo nikogo nie zostawiają w domu. To dla nich spełnienie marzeń. Ale tylko przez jakieś trzy lata. Później zaczynasz czuć się jak przedstawiciel handlowy, który musi codziennie odwiedzić klientów i coś im sprzedać. (…) Na następnym koncercie wszystko się powtarza. I tak w kółko. Wieczorem hotel, kolacja i sen. To nie takie piękne, jak mogłoby się wydawać.”

Grupa z Bostonu
The Cars rozpoczęli działalność w 1976 roku w Bostonie. Łączyli rock i pop z nowofalowymi syntezatorami. Te ostatnie funkcjonowały wcześniej przede wszystkim w muzyce progresywnej spod znaku Yes i Genesis, gdzie tworzyły nastrojowe tło rozbudowanych kompozycji. Nowa fala wysunęła syntezatory na pierwszy plan i zmieniła ich przeznaczenie. Stały się narzędziem do podkreślania rytmu. I choć The Cars ochoczo korzystali z dobrodziejstw elektroniki, nie zapominali o rockowych korzeniach. W ich nagraniach ważną rolę pełniły elektryczne gitary. Członkom kapeli nieraz zdarzało się zagrać ostro, na granicy hard rocka, czego przykładem utwór „You’re All I’ve Got Tonight”.

Ric Ocasek był w The Cars gitarzystą, głównym kompozytorem i wokalistą. Przed powstaniem zespołu grał w kilku formacjach, które reprezentowały rożne style, m.in. w Milkwood, znanym z akustycznego folk-rocka. The Cars szybko zdobyli popularność. W 1978 roku magazyn „Rolling Stone” przyznał im tytuł „najlepszego nowego artysty”. Melomanom przypadły do gustu nagrania z debiutanckiego albumu grupy, sygnowanego jedynie jej nazwą. Pochodziły z niego single „Just What I Needed”, „My Best Friend’s Girl” i „Good Times Roll”. Grupa wydała siedem longplayów, które rozeszły się w nakładzie blisko 30 mln egz. The Cars działali do 1987 roku, kiedy to ukazał się ich szósty album, zatytułowany „Door To Door”. Po nim drogi członków zespołu się rozeszły.

Muzycy skrzyknęli się jednak w 2011 roku, by wydać pożegnalny krążek „Move Like This”. Ocasek zamierzał wtedy nagrać kolejną solową płytę, ale wspomnienie o pracy z zespołem zainspirowało go do odnowienia kontaktów. „Założyliśmy profil na Facebooku, bo wcześniej takowego nie mieliśmy – wspomina Ocasek. – Umieściliśmy tam krótki film o nas, żeby zobaczyć, czy ktoś się zainteresuje. Ku naszemu zdumieniu pojawiło się mnóstwo „lajków” i komentarzy. Dopiero wtedy zdałem sobie sprawę, jak działa to społecznościowe medium.”
Reaktywacja The Cars nie zaowocowała dłuższą współpracą. Po wydaniu płyty muzycy odbyli jedynie krótką trasę (kilkanaście koncertów) i znów się rozstali.

Izba Sławy
W ubiegłym roku The Cars wystąpili razem ostatni raz. Powodem było przyjęcie ich do Rockandrollowej Izby Sławy. „Jestem wdzięczny mojej babci, że zmuszała mnie do śpiewania przed jej znajomymi, gdy byłem pięciolatkiem – powiedział Ocasek, dziękując za wyróżnienie. – Była na tyle zdesperowana, że kupiła mi gitarę, kiedy skończyłem czternaście lat.”
Muzycy wykonali utwory „You Might Think”, „My Best Friend’s Girl”, „Moving in Stereo” i „Just What I Needed”. Zamiast Bena Orra na basie zagrał Scott Shriner z grupy Weezer.

Kariera solowa
Ocasek pracował nie tylko z The Cars. Już w 1982 roku wydał swój pierwszy solowy krążek – „Beatitude”. Później ukazało się jeszcze sześć płyt podpisanych jego nazwiskiem. Ostatnia, zatytułowana „Nexterday”, ukazała się we wrześniu 2005 roku.
Lider The Cars chętnie produkował również nagrania innych wykonawców. Wolał pracę w studiu niż występy. „Byłem w trasie, odkąd skończyłem 18 lat, a teraz chciałem się poświęcić komponowaniu. Przyłożyć się bardziej do pracy w studiu, poeksperymentować z nowymi możliwościami w zakresie realizacji nagrań. To mnie zawsze najbardziej pociągało. Bo tak naprawdę, to najmniej w tym wszystkim lubiłem działalność estradową. Są w branży wspaniali performerzy, ale ja do nich nie należę.”
Ocasek sporo czasu poświęcił reedycjom nagrań The Cars. „Fascynuje mnie współczesna technologia. To wszystko jest inne niż w latach 80., kiedy królowały zapisy analogowe. Brzmiały dobrze, ciepło, ale nie było tych wszystkich cyfrowych możliwości. Zaszokowało mnie, jak bardzo można poprawić klarowność i brzmienie niskich rejestrów. Trudno mi było uwierzyć, jak dobrze Ben grał na basie. Remastering stworzył z tych kawałków nowe piosenki.”

Rekordowe odsłuchy
Na smutną wieść o odejściu lidera The Cars fani rzucili się na nagrania grupy. W pierwszym tygodniu strumieniowe odsłuchy piosenek w samych tylko Stanach zwiększyły się ponad sześciokrotnie (643 % według „Billboardu”), zaś płyty fizyczne 15 i 16 września rozeszły się w ilości 27000 egz. Dla porównania, tydzień wcześniej sprzedaż kształtowała się na poziomie 1000 egzemplarzy.
Najpopularniejszy okazał się utwór „Drive”, który w dniach 15-18 września został odsłuchany w streamingu 1,9 miliona razy. Jest to piosenka o rozstaniu kochanków. Ocasek napisał tekst, w którym porzucony mężczyzna przekonuje byłą partnerkę, że z nikim innym nie będzie jej tak dobrze, jak z nim. „Kto zawiezie cię dziś wieczorem do domu?” – śpiewa Orr. – Kogo zainteresują twoje marzenia?”.

Zaraz za nim uplasowały się  piosenki „Just What I Needed” (1,7 mln), „Magic” (1,1 mln) i „Good Times Roll” (1,1 mln).

Na pożegnanie
Richard Theodore Ocasek odszedł 15 września 2019 roku. Miał 75 lat. Magazyn „Variety” podaje, że przyczyną zgonu była miażdżyca tętnic, która osłabiła poważnie jego mięsień sercowy. Na to wszystko nałożyła się rozedma płuc.
„Ric dochodził do siebie w domu po operacji – napisała Porizkova na Instagramie. – Dwaj nasi synowie, Jonathan i Oliver, oraz ja staraliśmy się zapewnić mu wszelkie wygody. Zamawialiśmy jedzenie i oglądaliśmy razem z nim telewizję. Kiedy przyniosłam mu rano do łóżka gazetę, leżał bez ruchu. Umarł w nocy, we śnie.”

Dyskografia
Z The Cars
1.    The Cars (1978)
2.    Candy-O (1979)
3.    Panorama (1980)
4.    Shake It Up (1981)
5.    Heartbeat City (1984)
6.    Door to Door (1987)
7.    Move Like This (2011)
Solo
1.    Beatitude (1982)
2.    This Side of Paradise (1986)
3.    Fireball Zone (1991)
4.    Quick Change World (1993)
5.    Negative Theater (1993)
6.    Troublizing (1997)
7.    Nexterday (2005)

Grzegorz Walenda
Źródło: HFM 11/2019