HFM

Musicae Antiquae Collegium Varsoviense/
/Marcin Sompoliński
Patrycja Betley (perkusja)
WOK 2023

Muzyka:
Realizacja: 

Tytuł tej płyty to semantyczny majstersztyk. „Composites” – „Kompozyty”, kompozytorzy bez kilku liter, jakby „nie do końca kompozytorzy”, specjalnie wymyślone słowo. Ale słowo „kompozyt” istnieje naprawdę i oznacza materiał niejednorodny, złożony z co najmniej dwóch składników o różnych właściwościach; ich połączenie cechuje się lepszymi parametrami niż składowe. Leszek Możdżer gra kompozytową dwuznacznością: na tle zapisanej przez siebie w partyturze partii orkiestry improwizuje partię fortepianu. To, co już wymyślone, stapia się z tym, co dopiero wymyślane. Na poziomie muzycznym spotykają się dwa światy: zespół instrumentów dawnych, zbudowanych i używanych według zasad panujących do początków XIX wieku, i współcześnie skonstruowany fortepian marki Fazioli; orkiestra na co dzień towarzysząca śpiewakom w operach baroku i klasycyzmu oraz jazzman indywidualista. Efektem artystycznej syntezy jest sześć utworów. Wyobraźnia melomana stanowi trzeci składnik tych kompozytów – dzięki niej można zobaczyć i usłyszeć spiralę rzeczywistości, krążącej wokół pępka zdarzeń („Compositum II”), pokój pełen luster pamięci („Ballad for Lars”), błyskotliwie stylizowany postwebernowski minikoncert fortepianowy (rewelacyjne „Compositum III”) czy fowistyczne malowidło (szalone bębny w „Compositum IV”). Możdżer zaordynował strój 432 Hz (niższy niż współcześnie przyjęte 440 Hz), przez co dźwięk instrumentu Fazioli staje się łagodniejszy, bliższy miękkiemu brzmieniu dawnych skrzypiec czy wiolonczel. Płyta Możdżera z MACV to kolejny piękny, cenny kompozyt w dyskografii Warszawskiej Opery Kameralnej, obok albumów z innymi jazzmanami – Marcinem Maseckim i Krzysztofem Herdzinem. Klasyka plus jazz, plus wyobraźnia! Na uwagę zasługuje również strona edycyjna. Album ukazał się nie tylko na CD, ale również na winylu w efektownym niebieskim kolorze. To jednak nie koniec, bowiem dla kolekcjonerów przygotowano prawdziwą gratkę. W solidnym tekturowym pudełku znalazły się: certyfikat autentyczności z odręcznym podpisem Leszka Możdżera, pięknie wydana i bogato ilustrowana książeczka w czterech językach, specjalna edycja płyty, tym razem wytłoczona na białym winylu, z rozchodzącymi się promieniście akcentami w odcieniach granatu i ciemnego błękitu, pod nią zaś – w gąbkowej przegródce – kaseta magnetofonowa, przygotowana w Szwajcarii. Box powstał w limitowanej liczbie 500 egzemplarzy i nie jest dostępny w żadnej popularnej sieci dystrybucji. Można go (jeszcze) zamówić wyłącznie przez stronę internetową WOK-u. Wydawca zapewnia, że kiedy nakład się wyczerpie, nie zostanie wznowiony. Wyjątkowość ma swoją niebagatelną cenę: 777 zł.

 

 

Hanna Milewska
Hi-Fi i Muzyka -3/2024

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ciepliński/Bies
Irrberge
Andrzej Ciepliński (klarnet)
Tymoteusz Bies (fortepian)
DUX 2022

Recenzja w numerze 6/2023

„Irrberge” to „Błędne góry” – autochtoniczna nazwa mazurskich Majnegór, w której to okolicy duet Ciepliński/Bies odpoczywał po nagraniu płyty.
Wybór utworów odzwierciedla pandemiczny stan ducha tandemu instrumentalistów i nastrój wokół nich – kompozycje Pendereckiego, Debussy’ego, Poulenca, a zwłaszcza Wajnberga
to muzyczna opowieść o stanie zagrożenia, samotności i przemijaniu. Klimatyczna interpretacja znajduje celny kontrapunkt w wysmakowanej oprawie graficznej albumu.

Czytaj więcej...

DUX 2022

Muzyka:
Realizacja: 


Piękna okładka. I wzruszająca. Dwoje ludzi, spowitych w matowiejących blaskach zorzy, idzie ku horyzontowi. Tak razem szli przez życie Grażyna i Andrzej Krzanowscy, utalentowani kompozytorzy i pedagodzy. Nieodżałowanej pamięci Andrzej (zmarł w 1990 roku, w wieku zaledwie 39 lat) na przedstawianym albumie znów spotkał się z Grażyną. Przypomniany tu został jego Kwartet smyczkowy nr 2 (1988). I bardzo dobrze, ponieważ dorobek tego artysty kojarzymy głównie z utworami akordeonowymi i wokalno-instrumentalnymi eksperymentalnymi „Audycjami”. II kwartet kipi od pomysłów we wszystkich obszarach, zwłaszcza w rytmie i artykulacji. To ciąg zaskakujących zwrotów akcji i zmian aury dźwiękowej. I mistrzowski finał, w którym napięcie sięga zenitu i nie przynosi rozwiązania. A zaraz potem „Adagietto” (1982) Grażyny – błyskotliwa, bolesna kpina z nadanego tytułu. Zwarty zapis zaburzonego, chorego trwania, odmierzanego upiornie brzmiącym pizzicatowym zegarem, z codą- -glissandem w nicość. Kwartety nr 2 (1980) i nr 3 (2011) Krzanowskiej dzielą trzy dekady – i zmiana podejścia do muzycznej narracji. Dawniej było to myślenie odcinkami, segmentami; później – linearność i spójność, bez wyodrębnionych części dzieła. Nazwy nadane częściom II kwartetu to poezja: Domando – Ballo – Andante – Barbaro – Coda, a w autorskim przekładzie: „pytam – czy zabawa, czy zniewolona duma i tęsknota, czy walka i ciche odejście…?”. Niezwykłe wskazówki dla słuchaczy, ale przede wszystkim – dla wykonawców. Kwartet Antarja potrafił je odczytać z wielką wrażliwością i wirtuozerią.

 

Hanna Milewska

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Deutsche Grammophon 2023

Muzyka:
Realizacja: 


„Hisaishi” to japońska wersja nazwiska „Jones” i takie właśnie przybrał autor omawianego albumu – Mamoru Fujisawa. Jego idolem jest bowiem słynny amerykański kompozytor oraz producent popu i jazzu Quincy Jones. Drugi podziwiany przez niego Amerykanin to John Williams, mistrz muzyki filmowej. Hisaishi bywa nazywany „japońskim Williamsem” ze względu na swoje dokonania w dziedzinie soundtracków; podobnie jak Williams ambitnie rozwija też karierę twórcy muzyki symfonicznej. Przedstawiany tu album zawiera muzykę do filmów Hayao Miyazakiego, tytana w kategorii anime. Znajdziemy tu tematy z tak znanych tytułów, jak „Księżniczka Mononoke”, „Ruchomy zamek Hauru”, „Podniebna poczta Kiki” czy „Mój sąsiad Totoro”. Układ ścieżek nie odpowiada chronologii powstania filmów; wynika z nastroju, tempa i aranżacji materiału. A muzyka? Sprawi wielką przyjemność nie tylko fanom japońskiej animacji, lecz wszystkim, którzy cenią bogactwo i rozmach orkiestracji, inteligentną stylizację, melodyjność motywów i wartką narrację. Hisaishi świetnie wykorzystuje chóry (w tym dziecięce). Celnie obsadza partie wokalne (dorosłe głosy brzmiące dziecięco-młodzieńczo-hermafrodytycznie). We fragmentach nawiązuje do najlepszych kompozycji Bacharacha i jazzu (synkopowane rytmy, charakterystyczne solowe partie fortepianowe). Na płytę bonusową trafiły dwa utwory (brawurowa „Karuzela życia” i anglojęzyczna wersja jednej z piosenek). Można nigdy wcześniej nie słyszeć o Hisaishim i Miyazakim, a zachwycić się tym albumem..

 

Hanna Milewska

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Deutsche Grammophon 2023

Muzyka:
Realizacja: 


Niespełna osiem lat, które upłynęło od triumfu Seong-Jina Cho w Konkursie Chopinowskim, zaowocowało siedmioma albumami nagranymi dla Deutsche Grammophon. Nie zawierają one spektakularnych odkryć repertuarowych, niemniej Cho spróbował gry w różnych konfiguracjach – solo (Debussy, Schubert, Berg), z orkiestrą (koncerty Chopina i Mozarta), a także jako pianista towarzyszący śpiewakowi (Matthias Goerne w pieśniach Wagnera, Straussa i Pfitznera). Najwyraźniej pianista wciąż szuka sposobności do wzbogacenia swej palety środków wyrazu. Spotkanie z Haendlem na wydanej ostatnio płycie okazuje się wielce owocne. Cho zauważył, że suity Haendla są wykonywane na fortepianie o wiele rzadziej niż utwory jego rówieśnika Bacha. Ale zaczął od źródła – czyli od klawesynu. Poznawał kompozycje Haendla w ich oryginalnej wersji, siadając osobiście do klawesynu. I nie z myślą o występach, lecz o syntezie cech instrumentu dostępnego Haendlowi z możliwościami steinwaya. Swój haendlowski projekt Cho zrealizował perfekcyjnie. Przejrzysta, lekka, „zarywana” klawesynowa artykulacja zyskuje „trzeci wymiar” poprzez zróżnicowanie dynamiki – niuansowane (bowiem Cho pedałuje oszczędnie), lecz obecne, aktywne; dyscyplina motoryczna nie trąci mechanicznością. Wybornym pomysłem jest zestawienie suit Haendla z wariacjami B-dur Brahmsa na temat Haendla; tu także interpretacja Cho jest napromieniowana klawesynowym wpływem, zyskując przezierność i lotność. Kto po Haendlu i Brahmsie przyciągnie uwagę Seong-Jina Cho? Ciekawe.

 

Hanna Milewska