HFM

artykulylista3

 

Na rockowo do piekła

076 079 Hifi 01 2021 017Dla AC/DC czas okazał się nad wyraz łaskawy. Ich muzyka nie przestaje tętnić energią, a 65-letni Angus Young – jeden z liderów i współzałożycieli grupy – wciąż występuje w szkolnym mundurku i podskakuje na scenie niczym niesforny dzieciak.

*Materiały promocyjne Sony Music



Angus i jego starszy brat Malcolm, również gitarzysta, skompletowali zespół w 1973 roku. Pozostałymi członkami AC/DC na początku działalności byli: Dave Evans (wokal), Larry Van Kriedt (bas) i Colin Burgess (perkusja).


Pierwsze podskoki
Inspiracją do nazwania kapeli akronimem wyrażenia „alternating current/direct current” („prąd zmienny/prąd stały”) był napis na maszynie do szycia, używanej ponoć w domu Youngów. Skład grupy kilkakrotnie się zmieniał. Najszybciej pracę stracił Evans, który nie wystąpił na żadnej płycie. W 1974 roku, kiedy zespół przygotowywał się do nagrania pierwszego longplaya, zastąpił go Bon Scott. Przez kilka lat był najpopularniejszym członkiem AC/DC, cenionym za umiejętności wokalne i uwielbianym przez kobiety. Scott śpiewa na sześciu albumach, od debiutanckiego „High Voltage” (1975), po „Highway To Hell” (1979). Tytuł tego ostatniego jest zresztą reprezentatywny dla twórczości AC/DC, ponieważ piosenki o ciemnych mocach pojawiają się w repertuarze często, by wymienić tylko „Hells Bells”, „Demon Fire” czy „Hell Ain’t a Bad Place to Be”. Do takich treści jak ulał pasuje ostra muzyka, której AC/DC szybko stali się mistrzami.
Energię koncertów podkręcał Angus z gitarą, ubrany w szkolny mundurek i  podskakujący w trakcie gry na jednej nodze. Ten anturaż wymyśliła mu siostra – Margaret – jedyna dziewczyna spośród ośmiorga rodzeństwa Youngów (niektóre źródła podają nawet, że sama mu go uszyła). Rodzina pochodzi ze Szkocji, jednak wyemigrowała do Australii, gdzie w większości mieszka do dziś.

 

076 079 Hifi 01 2021 001

 

Rozwój kariery
Po „High Voltage” przyszły kolejne albumy, które jednak nie od razu zyskały sympatię fanów. Przykładem longplay „Dirty Deeds Done Dirt Cheap”, który w Europie miał premierę w 1976 roku, jednak dopiero po paru latach doczekał się uznania wystarczającego, by zdecydowano się go wydać w USA.
Od tego tytułu rozpoczyna się światowa kariera grupy. Amerykańskim słuchaczom spodobało się zwłaszcza tytułowe nagranie z tego krążka. Później AC/DC wylansowali za Atlantykiem kilka innych hitów, jednak rzadko udawało im się zdobyć uznanie członków amerykańskiej Narodowej Akademii Sztuki i Techniki Rejestracji, przyznającej Grammy. Zespół był do niej nominowany siedmiokrotnie, ale złoty gramofon przyznano mu tylko raz i to dość późno, bo dopiero w 2009 roku, za kompozycję „War Machine” z płyty „Black Ice” (2008). Żeby jednak nikt nie wątpił, że AC/DC to rockowa gwiazda światowego formatu, w 2003 roku przyjęto zespół do Rockandrollowej Izby Sławy.

 

076 079 Hifi 01 2021 001

 

Wraz z sukcesami przyszła pierwsza tragedia. W 1980 roku, po suto zakrapianej imprezie, zmarł Bon Scott. Dla kolegów i fanów był to cios tak wielki, że mógł przekreślić przyszłość grupy. Po stracie utalentowanego wokalisty, bracia Young rozważali bowiem rozwiązanie zespołu. Ale jak tu się zwijać, kiedy longplay „Highway To Hell” trafia do pierwszej dwudziestki amerykańskiej listy „Billboard 200”, a grupa jest uznawana za wschodzącą gwiazdę ciężkiego rocka?
Angus Young wspomina, że kiedy przesłuchiwali kandydatów na wokalistę, puszczając taśmy z podkładami, jeden z nich spytał, jak ma śpiewać do tak hałaśliwego i ostrego grania. Wówczas gitarzysta AC/DC odpowiedział: „Nie chcemy, żebyś śpiewał, chcemy żebyś wrzeszczał!”

 

076 079 Hifi 01 2021 001


„Back In Black”
Na szczęście wśród kandydatów znalazł się jeden, który to potrafił. Był nim Brian Johnson. „On brzmi, jakby mu ktoś zaparkował ciężarówkę na stopie – podsumował wokalistę Angus. – A do tego, podobnie jak Bon, ma poczucie humoru.”
Johnson rozpoczął współpracę z AC/DC od longplaya „Back In Black” (1980). „Zapomnij o karawanie, bo nigdy nie umrę. Mam kocie oczy i dziewięć żyć. Wykorzystuję wszystkie i szaleję”. To cytat z tytułowego utworu. Tekst podkreśla, że maszyna AC/DC – mimo śmierci najpopularniejszego członka – nie tylko się nie zatrzymała, ale nabrała nowej energii. Przygotowania do sesji nie przebiegały jednak bez zgrzytów.

 

076 079 Hifi 01 2021 001

„Byliśmy wtedy w rozsypce – wspomina Angus Young. –  Nie wiedzieliśmy, czy fani zaakceptują Briana. Poprzeczka dla niego została zawieszona naprawdę wysoko. Wszyscy jednak chcieliśmy, by się udało i żeby płyta była dobra.”
„Praca przebiegała w trudnych warunkach. Panował ogólny harmider – wspomina Johnson. – Zdarzało się, że do studia byłem zapraszany o północy. Długo nie mogłem usłyszeć, co w efekcie powstało. Dopiero dwa tygodnie po sesji trafiły do mnie pierwsze wersje utworów. Kiedy w końcu włączyłem jedną z nagranych piosenek, nie mogłem uwierzyć, że jest tak dobra.”
Longplay „Back In Black” szybko piął się w górę na listach bestsellerów, aż prawie dogonił najlepiej sprzedający się dotąd na świecie „Thriller” Michaela Jacksona (blisko 60 mln egz.). „Back In Black” zajmuje drugie miejsce z nakładem ponad 50 mln. Tym samym odpowiada za jedną czwartą sprzedaży wszystkich krążków zespołu, która przekroczyła 200 milionów.

 

076 079 Hifi 01 2021 001

Na scenie
„Fani nas inspirują – twierdzi Angus Young. – Wchodzę na scenę i jestem tym facetem w szkolnym mundurku.”
Tak właśnie jest na koncertach. Dziwnie ubrany i równie oryginalnie podskakujący gitarzysta oraz uśmiechnięty wokalista z szorstkim głosem i w nieodłącznym kaszkiecie to dwaj najłatwiej rozpoznawalni członkowie grupy.
„Zaczynaliśmy od klubów i pubów – mówi Angus. – Miałem najwyżej jedną zapasową gitarę i kiedy zerwała się struna, to było źle. Teraz, jak coś się stanie z instrumentem, od razu ktoś z obsługi przynosi mi drugi.”
Sława robi swoje. AC/DC uchodzą za czwarty pod względem popularności zespół hard rockowy na świecie. Wyprzedzają ich tylko Led Zeppelin, Black Sabbath i grupa Jimiego Hendriksa (dane portalu VH1). Ich koncerty do niedawna zapełniały stadiony. Gdyby nie pandemia, zapewne nic by się w tej kwestii nie zmieniło.

 

076 079 Hifi 01 2021 001

Mimo że średnia wieku muzyków wynosi 67 lat, to żadnemu nie brakuje werwy. Seria ich występów „Black Ice World Tour” w latach 2008-10 przyniosła 441,6 miliona dolarów, co daje ósme miejsce na świecie pod względem przychodów z tournée.
Brian Johnson tak wspomina jedną z ostatnich tras ze swoim udziałem: „Na widowni było kilka pokoleń fanów. Od pięciolatków do ludzi w wieku 75 lat”.
Podobnie wyglądał przekrój wiekowy publiczności, kiedy w 2015 roku zespół po raz trzeci zawitał na nasz Stadion Narodowy. Show rozpoczął ich ówczesny hit „Rock Or Bust” z albumu pod tym samym tytułem. Kiedy nagrywali tę płytę, Angus Young opowiadał, jak pracują w studiu: „Robimy to tradycyjnie. Gramy razem, jedynie Briana umieszczamy w oddzielnym pokoju. Później wybieramy najlepsze wykonania”.

 

076 079 Hifi 01 2021 001

Rose zamiast Johnsona
W 2016 roku problemy ze słuchem spowodowały, że wokalista musiał na pewien czas zaprzestać koncertowania. A ponieważ trasa była już zaplanowana, trzeba było go zastąpić.  Przy mikrofonie stanął wówczas Axl Rose, frontman Guns N’ Roses.
Z powierzonego zadania wywiązał się wzorowo. Dobrze znał nagrania AC/DC, ale żeby je poprawnie śpiewać, musiał się nie tylko nauczyć tekstów, ale też zadbać o interpretację. Dodatkową trudność stanowił fakt, że Axl nie był wtedy w pełni sprawny. W czasie koncertu swej macierzystej formacji złamał nogę i później przez jakiś czas musiał chodzić w gipsie. Śpiewał więc z AC/DC, siedząc w olbrzymim fotelu. Pożyczył go od lidera Foo Fighters Dave’a Grohla, który wcześniej miał podobny problem. A ponieważ Grohl na czas rekonwalescencji nie zerwał z koncertami, to i Rose uznał, że mu się uda. Tak też się stało.
Tymczasem Johnson szukał pomocy u specjalistów. Nie chciał porzucić śpiewania. W powrocie do sprawności pomogła mu technologia, nad którą pracowano przez blisko trzy lata, specjalnie z myślą o nim. „Na początku urządzenie było wielkości akumulatora samochodowego. Trzeba było je zmniejszyć na tyle, żeby zmieściło się za uchem” – mówi wokalista. Nie zdradza jednak szczegółów, ponieważ jest pierwszym użytkownikiem wynalazku. „Odzyskałem możliwość słuchania muzyki w sposób, w jaki nie mogłem tego robić od lat.”

 

076 079 Hifi 01 2021 001

Oliwa do ognia
Ostatnio muzycy mieli przerwę w działalności. Zmarł gitarzysta Malcolm Young, współzałożyciel zespołu, jego dusza i siła motoryczna. On i Angus byli głównymi twórcami repertuaru. Malcolm długo cierpiał na demencję. Doszło do tego, że przed każdym koncertem musiał się na nowo uczyć swoich partii gitarowych. W 2014 roku ostatecznie dał za wygraną i opuścił grupę. Zmarł 18 listopada 2017 roku.
Do zastoju w działalności AC/DC przyczyniły się również wspomniane problemy ze słuchem Johnsona. Na szczęście przezwyciężone, dzięki czemu znów można go usłyszeć – tym razem na nowym longplayu „Power Up”.
Album miał premierę 13 listopada. Oprócz Johnsona i Angusa Younga nagrali go Stevie Young (gitara) oraz dwaj muzycy, którzy już wcześniej współpracowali z grupą: Cliff Williams (bas) i Phil Rudd (perkusja).

 

076 079 Hifi 01 2021 001

Jeżeli część fanów obawiała się, że z wiekiem muzycy stracili zapał do grania, a Johnson oduczył się śpiewać, to byli w błędzie. Jest odwrotnie, jakby ktoś dolał oliwy do ognia. Może i album „Power Up” nie jest dwa razy ostrzejszy od „Back In Black”, ale pod względem energii na pewno mu nie ustępuje. W roli producenta wystąpił Brendan O’Brien, którego znamy z płyt „Black Ice” i „Rock Or Bust”. To również dzięki niemu muzyczna elektrownia AC/DC odzyskała pełną moc.
„Mam energię, która cię zahipnotyzuje – śpiewa 73-letni wokalista w otwierającym nowy krążek nagraniu „Realize”. – Sprawię, że odfruniesz.” „Power Up” to także hołd złożony Malcolmowi Youngowi. Pierwotnie w nowych utworach planowano wykorzystać zarejestrowane przez niego partie gitarowe, jednak Angus ostatecznie zrezygnował z tej opcji. Oparł jedynie nowe kompozycje na pomysłach brata. Dlatego pod wszystkimi utworami na „Power Up” Angus i Malcolm są podpisani jako współautorzy.

 

076 079 Hifi 01 2021 001


Dyskografia studyjna:
High Voltage (1975, wydanie australijskie)
T.N.T. (1975, wydanie australijskie)
High Voltage (1976, wersja międzynarodowa)
Dirty Deeds Done Dirt Cheap (1976 – Europa; 1981 – USA)
Let There Be Rock (1977)
Powerage (1978)
Highway to Hell (1979)
Back in Black (1980)
For Those About to Rock We Salute You (1981)
Flick of the Switch (1983)
Fly on the Wall (1985)
Blow Up Your Video (1988)
The Razors Edge (1990)
Ballbreaker (1995)
Stiff Upper Lip (2000)
Black Ice (2008)
Rock or Bust (2014)
Power Up (2020)

 

 

 

 

Grzegorz Walenda