Jordi Savall (treble viols)
Andrew Lawrence-King (Irish Harp & Psalterium)
Alia Vox 2009
Dystrybucja: CMD
Interpretacja: 
Realizacja:
Badając geografię muzycznych archiwów Europy, Jordi Savall trafił na kilka zbiorów muzyki szkockiej i irlandzkiej w sumie około dziesięć tysięcy pieśni i tańców, wydanych w wieku XIX i XX, lecz w dużej części powstałych o wiele wcześniej. Tradycyjnie wykonywano je na harfie, dudach, skrzypcach i flecie. Ponieważ jednak istniały również transkrypcje na violę da gamba (do XIX wieku bardzo popularną w Europie), Savall pokusił się o własne opracowania nut na najmniejszy instrument z rodziny viol – treble-violę, pięciolub sześciostrunową, ze scordaturą dostosowaną do poszczególnych aranżacji. Gdzieniegdzie akompaniuje mu Andrew Lawrence-King na harfie irlandzkiej lub psalterium.
Spośród skarbów muzycznej kultury Irlandii i Szkocji Savall wybrał prawie trzydzieści przykładów, w większości anonimowych. Zestawił je w osiem kilkuczęściowych „suit” o jednolitym klimacie.
Gra z wielką ekspresją, śpiewnie, jak gdyby viola opowiadała historie o losach bohaterów celtyckiej wyobraźni. To rzewne (jak „The Lamentations of Owen Roe O’Neill” Carolana), to skoczne (jak „Tom Brigg’s Jig”).
Tę muzykę cechuje surowe piękno – prostota melodii, oszczędna ornamentyka, wyrazisty rytm. W utworach opracowanych na duet obaj wytrawni instrumentaliści świetnie współpracują. Savallowi udało się wprowadzić do fonograficznego obiegu kolejny obszar dźwiękowej tradycji kontynentu. Ważne! Książeczka zawiera tekst w językach irlandzkim i gaelickim szkockim.
Autor: Hanna i Andrzej Milewscy
Źródło: HFiM 12/2009
Chopin Recital - Joanna Ławrynowicz
- Kategoria: Klasyka
Acte Préalable 2008
Interpretacja: 
Realizacja:
Joanna Ławrynowicz mówi: „To kompozytor dla mnie szczególny”. I dlatego przyjęła propozycję Acte Préalable, aby zarejestrować komplet dzieł Chopina. Projekt, rozpoczęty w roku 2005, ma się zakończyć w 2010 – w dwusetną rocznicę urodzin wielkiego Fryderyka. Trudno snuć hipotezy, według jakiego klucza zostaną pogrupowane i wydane poszczególne utwory. Chronologicznego? Gatunkowego? Pierwsza Chopinowska płyta Ławrynowicz dla AP nosi tytuł „Recital”. Program ułożono zapewne według upodobań solistki. To jakby pilot serialu – kompakt dający pojęcie o profilu całego pianistycznego przedsięwzięcia. Tracklista zawiera 80 minut muzyki, przegląd twórczości Chopina od roku 1824 do 1841, od formy wariacji (op. posth. na temat „Steh’ auf, steh’ auf o du Schweitzer Bub”) poprzez rondo (op. 1), mazurki (op. 30), polonezy (op. 40 nr 1 i 2), nokturny (op. 9) po balladę (op. 47) i scherzo (op. 31).
Czy Ławrynowicz umie grać? Zdecydowanie umie i chyba nie potrzebuje tego nikomu udowadniać tym nagraniem. Czy jej interpretacja Chopina wnosi coś nowego, ciekawego? Raczej nie. Na wybranym przez artystkę „twardym” fortepianie muzyka Fryderyka robi się niesłychanie dziarska, stanowcza, a w artykulacji dominuje portato. Trudno tu o niuanse dynamiki i kolorystyki, o grę rubato, subtelne frazowanie. Mazurki brzmią jak walce, a nokturny – jak mazurki. Odkrywcze jest wykonanie „Poloneza A-dur” – idealne na inaugurację studniówki. Dość już Ogińskiego, dość Kilara! Niech żyje A-dur!
Autor: Hanna i Andrzej Milewscy
Źródło: HFiM 12/2009
Bartłomiej Kominek (fortepian)
Radom Chamber Orchestra/Maciej Żółtowski
Dux 2009
Interpretacja: 
Realizacja:
Grażyna Bacewicz nie wierzyła zarówno w natchnienie przy tworzeniu muzyki, jak i w kojarzenie jej z konkretnymi obrazami i znaczeniami. Porównywała proces twórczy do kucia w kamieniu, a mozół wydawał się jej nieodłącznym kosztem uprawiania sztuki. Poszukiwanie formy, języka wypowiedzi było sednem i sensem jej artystycznej biografii. Na pierwszej z serii płyt Duxu, poświęconych dorobkowi kameralnemu Bacewiczówny, znalazły się trzy utwory ważne dla autorki i docenione przez krytykę: „Koncert na orkiestrę smyczkową” z 1948 roku, rozsławiony porównaniem go przez Kisiela do „V koncertu Brandenburskiego” Bacha, „Divertimento” (1965) i I kwintet fortepianowy (1952).
Na szczególną uwagę zasługuje błyskotliwa transkrypcja kwintetu na fortepian i orkiestrę smyczkową, dokonana przez dyrygenta Macieja Żółtowskiego. Powstał czteroczęściowy koncert fortepianowy z wyrazistą partią solową (bardzo dobry występ Bartłomieja Kominka), zanurzoną w smyczkowej magmie, w której zachodzą nieustające procesy dźwiękowe. To walka podjazdowa grup instrumentów między sobą, to koalicja na rzecz dialogu z solistą, to natarcie tyralierą na fortepian. Młodziutka radomska orkiestra jawi się jako zżyty zespół o dużym potencjale biegłości technicznej i wrażliwości interpretacyjnej. Pod batutą Żółtowskiego gra z energią i precyzją, pięknie frazuje, oddaje niuanse dynamiki i artykulacji, a przede wszystkim prezentuje ciekawe, nasycone brzmienie. Wartościowe nagranie.
Autor: Hanna i Andrzej Milewscy
Źródło: HFiM 01/2010
Chopin - Koncerty fortepianowe
- Kategoria: Klasyka
Rafał Blechacz
Royal Concertgebouw Orchestra/Jerzy Semkow
Deutsche Grammophon 2009
Dystrybucja: Universal
Interpretacja:
Realizacja:
Trzecia płyta Rafała Blechacza dla niemieckiej wytwórni wypełnia zobowiązania pianisty zawarte w kontrakcie. Od dawna było wiadomo, że znajdą się na niej oba koncerty fortepianowe Chopina, długo zaś utrzymywano w tajemnicy nazwę akompaniującej Polakowi orkiestry.
Royal Concertgebouw to zespół najwyższej klasy, przez wielu stawiany wyżej niż Berlińscy Filharmonicy. Jerzy Semkow to dyrygent ceniony za swoje symfoniczne interpretacje. Kłopot w tym, że koncertom Chopina potężne, nasycone, głośne i ciężkie brzmienie dużego zespołu po prostu szkodzi. Na szczęście Holendrzy pokazali, że poza grzmiącymi akordami potrafią fantastycznie prowadzić dialog z solistą na poziomie pojedynczych instrumentów. Takie melodyjne konwersacje stanowią jedną z największych zalet tego wykonania.
Rafał Blechacz przyzwyczaił nas już do swojego stylu. Wiadomo, że pracuje nad detalami i bardzo się stara, aby być perfekcyjnym technicznie. Gdzieś w tym wszystkim zaczyna się jednak coraz mocniej oddalać od spontaniczności i szczerości emocji. Zachowanie równowagi pomiędzy profesjonalizmem a żywym przekazem łatwe nie jest, ale wyróżnia największych pianistów świata. Blechacz profesjonalistą jest już na pewno. Teraz ważną sprawą pozostaje nauczyć się, że w muzyce nie zawsze i nie tylko chodzi o zagranie wszystkiego wyraźnie, dokładnie, o dopieszczenie mordentów, tryli czy biegników. Omawiane wykonanie jest dobre, ale nie ponadczasowe; perfekcyjne technicznie, ale nie porywa. Wreszcie – jest indywidualne, ale nie przekonuje.
Od Rafała można oczekiwać więcej.
Autor: Maciej Łukasz Gołębiowski
Źródło: HFiM 01/2010
Schumann: Dichterliebe, Brahms: Lieder
- Kategoria: Klasyka
Simon Keenlyside (baryton)
Malcolm Martineau (fortepian)
Sony Classical 2009
Dystrybucja: Sony Music Poland
Interpretacja:
Realizacja:
Półgodzinny cykl „Dichterliebe” Schumanna to za mało, by zapełnić krążek, toteż Simon Keenlyside uzupełnił program płyty o pieśni Brahmsa. Jest ich tyle samo (szesnaście), co pieśni Schumanna. Nie sięgnął przy tym po żaden z Brahmsowskich cykli, lecz wybrał ze spuścizny kompozytora utwory, które ułożone w precyzyjnie zaplanowanej kolejności stworzyły cykl pod wyimaginowanym przeze mnie tytułem „Miłość w zmiennych okolicznościach przyrody”.
Słowiki, skowronki, lasy, kwiaty, pola, a także ekosystem cmentarza stają się areną uczuciowych rozterek bohatera – jego huśtawki stanów emocjonalnych i bezbrzeżnej samotności . W „Dichterliebe” bohater – wszak poeta – godzi się z wyobcowaniem, a nawet czerpie z tego stanu zadowolenie.
Angielski śpiewak dysponuje głosem mocnym, dość ciemnym (z aksamitną nutą), toteż w kreacji człowieka dzielnie zmagającego się z losem jest wiarygodny, a żarliwością i szlachetnością interpretacji porywa słuchaczy. Zachwyca zwłaszcza brzmieniem dolnych dźwięków skali. Perfekcyjne panowanie nad barwą i bogaty arsenał środków wokalno-aktorskich czynią z niego mistrza nastroju. Keenlyside ma wspaniałą dykcję i rewelacyjne wyczucie tempa. Pięknie frazuje i nie mniej pięknie pauzuje – a to najwyższa umiejętność operowania głosem. Malcolm Martineau potwierdza reputację jednego z najlepszych akompaniatorów. Jest wrażliwym, pełnym temperamentu partnerem i współtwórcą atmosfery tego pełnego uroku albumu.
Autor: Andrzej Milewski
Źródło: HFiM 01/2010
Joseph Haydn - Cello concertos, minuets
- Kategoria: Klasyka
Ivan Monighetti – wiolonczela, dyrygent
Sinfonia Iuventus
Dux 2009
Interpretacja:
Realizacja:
Doświadczenia artystyczne orkiestry Sinfonia Iuventus powiększają się praktycznie z każdym miesiącem. Nie dość, że zespół sporo koncertuje i przygotowuje nowy repertuar, to zaczął także nagrywać płyty.
Młodzi muzycy we współpracy z utytułowanym wiolonczelistą – Ivanem Monighettim – we wrześniu wystąpili na Zamku Królewskim w Warszawie, promując swój wspólny projekt – koncerty Haydna, zarejestrowane w lutym tego roku w radiowym studiu S1. Na koncercie nie byłem, ale po wysłuchaniu płyty bardzo tego żałuję.
Trudno znaleźć w Polsce specjalistów od Haydna. Wielu gra go zbyt romantycznie, słodko albo ociężale. Sinfonii Iuventus udało się stworzyć interpretację pełną energii, polotu, a do tego perfekcyjną rytmicznie i z klasycznymi proporcjami. W koncertach zespół towarzyszy soliście dyskretnie i profesjonalnie. W menuetach pokazuje całą swoją potęgę, która, choć czasem nieco szorstka w brzmieniu, daje się lubić. Współpraca Monighettiego z orkiestrą musiała się układać znakomicie, sądząc po fantastycznym zrozumieniu, jakie słychać w muzycznych dialogach. Popisy techniczne solisty to zaś przykład, jak Haydna grać się powinno.
Monighetti bez trudu pokonuje najtrudniejsze nawet biegniki i z łatwością wspina się w górne granice skali instrumentu. Gra dźwiękiem jasnym i klarownym. Uśmiech wywołują kadencje autorstwa wiolonczelisty, w które wplata motywy z V i IX symfonii Beethovena. Wszak jeden nie zaistniałby bez drugiego.
Ogólnie: płyta bardzo udana. Z przyjemnością można powiedzieć, że młodzi Polacy pewnie wkraczają w świat wykonawstwa twórczości Klasyków Wiedeńskich. Brawo!
Autor: Maciej Łukasz Gołębiowski
Źródło: HFiM 01/2010
